Op losse schroeven – Over zenuwpezen, zwartkijkers en zielenknijpers

Een actuele kijk op de vaste collectie van
het Museum Dr. Guislain

“‘Musea zijn stoffige verzamelplaatsen van dingen, met als bezoekers voornamelijk hoogopgeleide bejaarde vrouwen.’ ‘Museumcatalogi zijn boeken die men enthousiast koopt maar nadien nooit meer bekijkt.’ Die twee vooroordelen gaan alvast niet op voor het Museum Dr. Guislain en deze nieuwe catalogus. Je krijgt een rijkelijk geïllustreerd boek in handen met boeiende artikels over hete hangijzers in de psychiatrie. Dezelfde thematische ordening kan je bekijken in het museum zelf. Confronterend, bij tijd en wijle ontroerend, en altijd fascinerend.”

— Paul Verhaeghe

Waanzin ontregelt, slaat ons uit ons lood en brengt ons bij de grens van het normale. Maar waar eindigt de norm en begint de chaos? En wie bepaalt waar die grens ligt? Op losse schroeven vertelt het verhaal van narren, dollen en waanzinnigen, maar benadrukt ook het belang van psychisch welzijn in een steeds complexer wordende maatschappij. In vijf thema’s ontleedt het Museum Dr. Guislain ‘dat andere’ dat ons tegelijk verstoort en fascineert. ‘Abnormaal’ gedrag werd lange tijd opgesloten in imposante gestichten, maar vandaag reikt psychische zorg ver buiten die muren.

Deze publicatie legt de vinger op de evolutie en invloed van machtsrelaties in de psychiatrie, en probeert vat te krijgen op de vele labels die zowel een hulp als een hindernis zijn. Ze stelt de tweedeling tussen lichaam en geest ter discussie en toont hoe verbeelding inzicht brengt en het onzegbare zichtbaar maakt. Het Museum Dr. Guislain begraaft de psychiatrie niet in de geschiedenis maar brengt de geestelijke gezondheid in een prangende actualiteit.

Dit rijk geïllustreerde boek, naar de gelijknamige collectiepresentatie, tast in vijf essays de grenzen van het traditionele af en gaat op zoek naar de zin in de waanzin. Andrew Scull schreef het voorwoord.

Publicatie bij de tentoonstelling Op losse schroeven – Over zenuwpezen, zwartkijkers en zielenknijpers in het Museum Dr. Guislain in Gent van 12 oktober 2019 tot 31 december 2020.